قرار گرفتن در برابر آفتاب، با اندازه مشخص و رعایت برخی اصول برای سلامتی مفید است اما قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت در معرض تابش آفتاب اثرات مخربی برای سلامت پوست دارد. تحقیقات نشان داده است افرادی که در برخی ساعات روز در معرض نور خورشید قرار میگیرند، بیشتر از دیگران دچار عوارض نور خورشید خواهند شد. یکی از راههای مراقبت از پوست، استفاده از انواع ضد آفتاب است. کرم ضد آفتاب از پوست در برابر اشعه مضر خورشید محافظت میکند، بر این اساس باید جزئی جداییناپذیر از وسایل بهداشتی مورد استفاده توسط هر فرد باشد.
اشعه مضر خورشید برای پوست
اشعه فرابنفش که به زمین میخورد دارای دو طولموج UVB, UVA است. هر چه طولموج یک اشعه بیشتر باشد نفوذ بیشتری دارد اما انرژی آن کمتر است و برعکس هر چه طولموج اشعه کمتر باشد، دارای انرژی بیشتر و نفوذ کمتری است. عامل اصلی آفتاب سوختگی اشعه فرابنفش با طولموج UVB محسوب میشود. اشعه UVB با انرژی بیشتری که دارد سطح پوست را میسوزاند اما با نفوذ کم، نمیتواند به سطح زیرین پوست برسد.
اشعه UVA دارای طولموج کوتاهتری است و باعث سوختگی پوست نمیشود، اما به دلیل نفوذ به لایههای عمیقتر پوست، اصلیترین عامل پیری پوست شناخته میشود. UVA به الیاف کلاژن در سطح درم پوست آسیب رسانده و باعث تولید غیرطبیعی الاستین میگردد. این الاستین غیرطبیعی میتواند کلاژن آسیبدیده را ترمیم کند، اما به طور معمول باعث تخریب بافت کلاژن میشود.
آسیبهای نور خورشید بر پوست
آفتاب آثار کوتاه مدت و بلند مدت روی پوست میگذارد، اثر کوتاه مدت آن شامل، آفتابسوختگیهای سطحی، ایجاد گرما و تعریق است. بروز سرطان و پیری پوست، از آثار بلند مدت اشعه خورشید محسوب میشود. به همین دلیل لازم است که در تمام فصول محافظتهای لازم را از پوست خودمان داشته باشیم.
1. آفتابسوختگی
آفتابسوختگی یکی از شایعترین عوارض قرار گرفتن بیشازحد در معرض نور خورشید است. علائم شدید آفتابسوختگی معمولاً چهار تا پنج ساعت پس از مواجهه با خورشید ظاهر میشوند که این علائم شامل، قرمز شدن پوست، تورم، درد، تاول هستند.
2. چین و چروک و پیری پوست
قرار گرفتن در معرض نور خورشید عاملی تعیینکننده در زمان بروز چینوچروکهای پوست محسوب میشود. پرتوهای فرابنفش خورشید به کلاژن و بافت پوست آسیب میرسانند، از این رو، پوست آسیبپذیرتر شده و انعطافپذیری خود را از دست میدهد. تغییرات بافتی پوست، باعث ایجاد خطوط عمیق، سفت و در نهایت، چرمی شدن پوست میشود و همچنین صافی، یکنواختی و شفافیت سطح پوست را از بین برده و پوست را چروک، تیره و کدر میکند. لکهایی که در صورت ایجاد میشود، در واقع علائم هشداری هستند که میگویند پوست شما در معرض نور آفتاب قرار گرفته و آسیبپذیر است.
3. ایجاد ملاسما
ملاسما از ترکیب نور خورشید و افزایش میزان استروژن و پروژسترون ایجاد و باعث ظهور لکههای تیره روی گونه و پیشانی میشود. درمان آن فوقالعاده دشوار است زیرا با تغییر در رنگدانههای پوستی سروکار دارد.
4. ایجاد کراتوز آکتینیک
کراتوز آکتینیک یک بیماری پوستی ناشی از قرارگیری طولانی مدت در معرض آفتاب است که موجب ایجاد ضایعات پوستهپوسته و مسطحی روی پوست میشود. این ضایعات پیش سرطانی محسوب میشوند و اگر درمانی برای آنان صورت نگیرد میتوانند تبدیل به سرطان پوست شوند.
5. سرطان پوست
ابتلا به سرطان پوست، بدترین پیامد قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید است. ازآنجاییکه آسیب خورشید به پوست طی گذشت سالها رخ میدهد، هر چه سن بیشتری داشته باشید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پوست قرار دارید.
6. راش پوستی گرمایی
هنگامی که زمان زیادی را در آفتاب سپری میکنید، در اثر تعریق زیاد پوست شما تحریک شده و جوشهای قرمز یا تاول ظاهر میشود. این بثورات معمولاً در نواحی از بدن که بیشتر عرق میکنند، مانند کشاله ران، زیر سینه، خط آرنج و گردن یا قسمت فوقانی قفسه سینه ایجاد میشوند.
استفاده از کرم ضد آفتاب
ضد آفتاب، بهترین گزینه برای محافظت از پوست در برابر آفتاب است. کرمهای ضد آفتاب استاندارد، میزان قابلتوجهی از نور آفتاب را منعکس یا جذب میکند. کرم ضد آفتاب از پیری پوست، ایجاد چینوچروک، سرطان پوست و آفتابسوختگی پیشگیری میکند. استفاده از ضد آفتاب باعث جذب اشعه یا انعکاس آن از سطح پوست میشود و بهاینترتیب از نفوذ اشعه آفتاب جلوگیری میکند.